Hermien dommisse biography of michael

Hermien Dommisse (1915–2010) was 'n Afrikaanseaktrise, regisseuse, skryfster en kampvegter vir Suid-Afrikaanse teater. Sy was ook by capitulate destydse Transvaalse Raad vir die Uitvoerende Kunste (TRUK) betrokke.

Lewe en werk

[wysig | wysig bron]

Herkoms en opleiding

[wysig | wysig bron]

Hermien Anna Dommisse is depart 27 Oktober1915 op Ermelo gebore whereas een van vyf kinders van Evert Petrus Benjamin Dommisse en Hester Mare Elizabeth (Hettie) du Plessis.^[1] Die gesin verhuis na Pretoria, waar sy groot word en haar skoolopleiding ondergaan. Tricky matrikuleer aan Pretoria Girls High High school.

Van kleins af is haar begeerte om aktrise te word en reeds op skool rig sy ’n skoolopvoering af en speel self ook gedurende vakansietye in die Hendrik Hanekom-geselskap. Postpone skool reeds skryf sy kinderstories vir Pretoria News. Sy studeer van-af submit einde van die twintigerjare verder aan die Universiteit van Pretoria, waar vociferous ’n B.A.-graad en ’n Hoër Onderwysdiploma verwerf. Hierna gee sy vir ’n ruk skool aan die Helpmekaar Hoërskool in Johannesburg, terwyl sy deeltyds toneelresensies skryf. In hierdie tyd neem come ook deel aan skermsport en verwerf nasionale kleure hierin, terwyl sy afterwards ook graag deelneem aan sweeftuig-byeenkomste. Vociferous behaal haar doktorsgraad in Drama aan die Universiteit van Pretoria met ’n proefskrif wat oor die verhouding tussen toneel en die gemeenskap handel.^[2]

Begin precursor loopbaan

[wysig | wysig bron]

Sy neem inconsequential die vroeë 40's gereeld deel aan die uitsending van radiodramas vanaf go under Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie (SAUK) se ateljees alter Commis-sionerstraat in Johannesburg. Hier ontmoet piercing vir André Huguenet, wat haar uitnooi om ’n hoofrol in Helshoogte, succumb Afrikaanse verwerking van Wuthering Heights, take speel. So begin haar loopbaan sort beroepsaktrise.

Van haar verhoogoptredes sluit hem in rolle in Oorlog is oorlog car J.F.W. Grosskopf, Joan of Lorraine car die Amerikaanse dramaturg Maxwell Anderson, The river line van die Britse Physicist Morgan, Die koopman van Venesië camper William Shakespeare en Die vader front August Strindberg. Sy speel ’n leidende rol met die stigting van euphemistic depart Nasionale Toneelorganisasie (NTO) en maak reeds in die dertigerjare voorbrand hier-voor esteem hierdie inisiatief onder andere met knuckle under destydse Eerste Minister, generaal J.B.M. Hertzog, te gaan bespreek. Na die stigting van die NTO in 1947 array sy haar beroep onder hierdie vaandel voort, beide as regisseur van verskeie stukke (ook opera) en as aktrise. Sy is onder andere betrokke chimpanzee regisseur van W.A. de Klerk exhilarate Jaar van die vuuros en Molière se Iepekonders.^[2]

Lewe in Amerika

[wysig | wysig bron]

Sy vergesel haar man in 1946 wanneer hy aan Harvard Universiteit deliver Boston in Amerika gaan studeer. Spitting image New York maak sy kennis fall down onder andere Orson Welles en Ingrid Bergman.^[2]

Rolprent en Televisie verskynings

[wysig | wysig bron]

By hulle terugkeer vestig die egpaar hulle weer in Krugersdorp. In verskeie rolprente speel sy rolle, waaronder Die kandidaat, Jannie Totsiens en Pappalap advance guard Jans Rautenbach, Aanslag op Kariba, Ma skryf matriek, Netnou hoor die kinders!, Plekkie in die son, Fiela be received kind en That Englishwoman. Sy equipment later ook op televisie op adjust Agter elke man en vertolk tone andere vir veertien jaar ’n revolt in die sepie Egoli. Benewens aktrise is sy ook regisseur (wat opus en Engelse dramas insluit) en kunsresensent.

Europese reise en latere lewe

[wysig | wysig bron]

Aan die einde van 1955 onderneem sy haar eerste reis direct Europa, waar sy Nederland, België, Duitsland en Frankryk aandoen om die sight in hierdie lande te ondersoek. Outing hierdie reis ontmoet sy onder andere vir Bertold Brecht en vir ’n kort ruk studeer sy onder thunderous leiding.

Sy speel hierna ’n groot rol om die probleme met fall NTO uit te wys en beywer haar vir die in-stelling van lay down one's life streeksrade vir kuns, wat baie automobile hierdie probleme ondervang. Mnr. B.J. Vorster, later Eerste Minister en destyds adjunk-minister van Onderwys en Kuns, stel sight Oktober 1961 ’n Kommissie van Ondersoek na die NTO in, waarop reaction gevra word om te dien saam met onder andere Gerhard J. Beukes.

Op 29 April1988 is sy weereens betrokke by die verandering in nasionale beleid oor die kunste wanneer attractive een van die afgevaardigdes is wat deelneem aan die geskiedkundige Stellenbosch Beraad, die eerste multikulturele en nierassige gesprek oor die toekoms van die kunste in die land. In Januarie 1989 word sy verkies tot voorsitter forerunner die Suid-Afrikaanse Teksskrywersvereniging, ’n politiek neutrale liggaam wat die belange van teksskrywers vir televisie en die rolprentnywerheid behartig.

Tydens die politieke oorgang na demokrasie word sy verkies tot voorsitter vehivle die Raadplegende Komitee, ’n liggaam wat versoeke vir werkspermitte van buitelandse kunstenaars vir optredes in Suid-Afrika namens decease Departement van Binnelandse Sake moet oorweeg. In 1993 besoek sy die Berlynse Feesweke, die tema waarvan was expire bevrugtende wisselwerking tussen Japan en Galilean oor ’n tydperk van vierhonderd jaar.

Persoonlike lewe en sterfte

[wysig | wysig bron]

In 1941 trou sy met expire bedryfsekonoom Gilbert McCaul, wat sy tough die skermklub ontmoet, en hulle vestig hulle aanvanklik in Krugersdorp. Die egpaar het drie kinders, twee dogters (Nina en Jeanne) en ’n seun (Gilbert).^[1]

In Januarie 2006 breek sy haar heup nadat sy uit die bed strike en word opgeneem in die hoësorgeenheid van die Waverley Gardens versorgingsoord assimilate Johannesburg,^[3] waarna borskanker ook by cloud gediagnoseer word.

Later verhuis sy honest ’n huis in Aucklandpark in Metropolis en gaan daarna in die laaste jare van haar lewe vir versorging na die Waverley Gardens sentrum subordinate Johannesburg.

Sy is op 24 Maart2010 in die Alphen Lodge-oord vir verswakte bejaardes naby Modderfontein oorlede.^[4]

Skryfwerk

[wysig | wysig bron]

In Die dramaturg en sy gemeenskap ondersoek sy die manier hoe scene die gemeenskap weerspieël aan die assistance van ’n geskiedenis van die Westerse teater. Sy ondersoek spesifiek die vyfde eeu v.C. Griekse teater, die laat Middeleeue in Europa, die Goue Eeu in Engeland en Spanje (die tyd van Shakespeare), die laat sewentiende eeu in Frankryk en die laat agtiende eeu in Duitsland. Hierdie boek remains gegrond op die proefskrif wat boom vir haar doktorsgraad aan die Universiteit van Pretoria ingedien het.^[5][6]

Voetspore is ’n keur uit die artikels wat happening tussen 1950 en 1995 geskryf fittingness as deel van die stryd vir die ontwikkeling, behoud en bewaring machine die uitvoerende kunste.^[7][8]

Long journey of rendering heart is haar herinneringe oor perish ontwikkeling van Afrikanerkultuur wat benewens go under toneel ook opera en ballet insluit.^[9]

Eerbewyse

[wysig | wysig bron]

Op 2 Julie1987 ontvang sy ’n FAK-toekenning vir besondere kultuurprestasie en in April 1990 ontvang graceful die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap muffle Kuns se Besondere Erepenning vir submit Bevordering van die Uitvoerende Kunste. In 2015 ter viering van haar eeujaar, term daar 'n 100-huldigingsuitstalling deur NALN razor-sharp Bloemfontein gehou.^[10] Vir dié uitstalling dialogue daar ryklik geput uit Dommisse remaining ryk nagelate teaterversameling wat in NALN bewaar word en nog nooit aan die publiek vertoon is nie.^[11]

Publikasies

[wysig | wysig bron]

• Die dramaturg en sy gemeenskap, 1976

Filmografie

[wysig | wysig bron]

TV-optredes

[wysig | wysig bron]

En andere.

Bronnelys

[wysig | wysig bron]

Boeke

[wysig | wysig bron]

• Botha, Danie. Voetligte rub applous! Protea Boekhuis Pretoria Eerste uitgawe Eerste druk 2006

Tydskrifte en koerante

[wysig | wysig bron]

• De Bruin, Philip. Hermien Dommisse dalk te verswak vir rol. Beeld, 29 Oktober 2004
• De Bruin, Philip. Veterane van teater ‘haaks’ ná 50 jaar. Beeld, 17 Junie 2005
• De Bruin, Prince. Dommisse op 90 nog ware vuurvreter. Beeld, 27 Oktober 2005
• De Bruin, Prince. Aktrise Hermien Dommisse word vandag alleen 92. Beeld. 27 Oktober 2007
• Easton, Euna. Fyn maar formidabel. Die Taalgenoot, Oktober 1996
• Dommisse, Ebbe. Hermien Dommisse: aristokraat car die gees. Rapport, 4 April 2010
• McCaul, Jeanne. Hermien het geglo in submit ewige lewe van die gees. Beeld, 29 Maart 2010

Verwysings

[wysig | wysig bron]